Misschien herken je dit:
Je werkt al een tijd in de zorg of in het onderwijs en jij en je team werkten best lekker samen. En toch moe(s)t er wat veranderen. We willen geen top-down structuren meer, een bezuinigingsronde onder (leidinggevend) personeel en de toegenomen wens om sneller te presteren en te innoveren zijn enkele factoren die zorgen voor een veranderende kijk op organiseren. Veel onderwijs- en zorgorganisaties kiezen daarom voor een organisatie-inrichting op basis van zelfsturende teams.
1 000-en collega’s hebben deze verandering aan den lijve ondervonden of zitten er nu midden in. Zij moe(s)ten in rap tempo een transformatie doormaken waarin ze leren functioneren als een zelfsturend team. Ondanks de jaren van aansturing die men gewend was, ondanks de hoge werkdruk, de tekorten aan personeel en de prachtige nieuwe maar vaak ook zeer ambitieuze visies op onderwijs en zorg krijgen de meeste kersverse zelfsturende teams het voor elkaar om iedere dag weer vanuit betrokkenheid en deskundigheid toch het werk te leveren dat gevraagd wordt. Een prachtprestatie!
Maar;
Zelfsturing vraagt leertijd.
En in deze periode van welvarendheid is dat een van de meest schaarse ‘goederen’ die we in onze Westerse wereld kennen: Tijd.
Tijd om te leren. Tijd om te experimenteren. Tijd om te vallen en tijd om op te staan.
Kortom: Tijd om tot ontwikkeling te komen, je ontwikkeling gaande te houden en uit te bouwen.
Dat zie je ook terug bij de invoering van het organisatie-model dat is gebaseerd op zelfsturende teams. Veel organisaties denken goed na over het hoe, waarom en wanneer zelfsturing ingevoerd moet worden, maar creëren te weinig leertijd om hier als organisatie in te groeien.
En zo zie ik dat veel teams voor ze het weten gewend zijn geraakt aan het razendsnel ingevoerde concept van zelfsturing en aan het niveau waarop zij daar zelf vlug vorm en inhoud aan hebben weten te geven. Teams leggen zich dan (onbewust) neer bij dat beginniveau van zelfsturing en zijn als zelfsturend team al lang blij dat het lukt om zorg te dragen voor de dagelijkse werkzaamheden. En daar zit een gemiste kans. Want voor je het weet is het team niet meer bezig met vragen als:
Halen wij als team nog wel het beste uit elkaar?
Delen wij onze kennis voldoende?
Organiseren we onze zaken op de meest prettige en effectieve wijze?
Pakken we de problemen die we tegenkomen echt aan of laten we ons te veel meevoeren door de waan van de dag?
Kort gezegd: Zijn wij als zelfsturend team nog wel voldoende bezig met de vraag hoe wij steeds meer van en met elkaar kunnen leren?”
Grote kans dat het antwoord op die vraag “Nee” is.
Leren is een sociaal en interactioneel proces. Zeker als je een zelfsturend team vormt. Je hebt elkaar nodig om leerkansen te creëren en succesvoller te worden. En daarom is het ontzettend belangrijk dat organisaties voor hun zelfsturende teams leertijd creëren. Hen faciliteren in het ervaringsgericht leren en experimenteren om zo verbeteringen waar te maken.
Action Learning helpt teams om meer kennis te delen en te bouwen aan committent om samen verantwoordelijkheid te dragen èn actie te ondernemen om jezelf, elkaar en het werk continue te verbeteren.
Het mooie is dat Action Learning Teams van en met elkaar leren terwijl ze doen. Er wordt dus niet alleen gepraat over, maar teams voeren daadwerkelijk verbeteringen door die direct merkbaar zijn in het dagelijkse werk. Verbeteringen die vanuit een gezamenlijk gedragen verantwoordelijkheid tot stand komen.
Anders dan bij andere vormen van teambegeleiding zijn in een Action Learning Traject leren en presteren onlosmakelijk met elkaar verbonden en vormt het geen tijdelijke injectie maar een continu proces van groei. Action Learning zorgt dat teams de tijd nemen voor ontwikkeling van elkaar, het werk , het team en de organisatie. Daarbij is de eigen werkpraktijk en wat het team daarin tegenkomt altijd het uitgangspunt. Het is dus een hele praktische manier van leren en ontwikkelen. Het zorgt tegelijkertijd voor zowel individuele -, team- als organisatie-ontwikkeling. En daar wordt het werken èn het samenwerken steeds beter en plezieriger van.
De Action learning Teamcoach is ondersteunend aan dit zelfsturend verbeteringsproces maar…. Natuurlijk enkel tot het moment dat het team het zelf kan. De belangrijkste taak van een Action Learning Coach is dan ook zichzelf overbodig te maken.
Al met al maken deze kenmerken dat Action Learning naadloos aansluit op het concept van zelfsturing. Het enige dat daar echt voor nodig is, is het creëren van tijd.
Dus neem de tijd om samen te leren en te creëren. En ervaar tot welke geweldige prestaties jullie team kan komen.
Nanda Van Der Els is Omgangskundige, Docent, Trainer en Action Learning Coach. Vanuit haar bedrijf Het Groeistation houdt zij zich professioneel bezig met hoe volwassenen leren. Binnen verschillende bedrijven en organisaties verzorgt zij Action Learning Trajecten waarbij actiegericht leren teams helpt tot betere prestaties te komen. Zij ondersteunt organisaties bij de ontwikkeling van een leercultuur waarin men zichzelf en elkaar continu blijft verbeteren.
